Sermaye ve para piyasalarında spekülasyon, spekülatörler ve spekülatif hareketler birçok yatırımcıyı tedirgin eder. Gerçekten spekülasyon, spekülatif hareketler ve spekülatörler borsaların düşmanı mıdır? Neden spekülasyon yapılmasından ve spekülatörlerden korkuluyor? Spekülasyon ve spekülatörler piyasaların dengesini bozar mı?
Bu ve benzeri tüm soruların cevaplarını siz değerli yatırımcılar için cevaplamaya çalışalım. Spekülasyon nedir ile başlayarak spekülasyonun ve spekülatörlerin piyasalar için sağladıkları avantaj ve dezavantajlara dikkat çekelim.
Spekülasyon nedir?
Spekülasyon, piyasadaki potansiyel kar fırsatlarının doğru analiz edilerek fiyat dalgalanmalarından getiri elde etmek amacıyla kısa vadede (ortalama bir hafta) yapılan alım ve satım işlemlerinin tümüdür.
Spekülasyon kavramının tanımından anlaşılacağı üzere spekülasyon piyasaların ana unsurudur. Yatırımcının bir ürünün fiyatının yükseleceğini öngörerek alım pozisyonu açması ve kar sağladığında çok kısa vade de satım işlemi yapması bir spekülatif işlemdir. Yine bir ürünün fiyatının düşeceğini öngören yatırımcının açığa satış yaparak satım pozisyonu açması ve daha düşük fiyattan kar sağlayarak çok kısa süre içinde pozisyonunu kapatması da spekülatif harekettir. Görüldüğü üzere borsada yapılan işlemlerin çok büyük kısmı spekülatif işlemler oluşturmaktadır.
Spekülasyon yatırımcıları ise kulaktan dolma bilgilerle işlem disiplini geliştirmeden sürü psikolojisi ile hareket eden nihayetinde ise tüm spekülasyon yatırımcıları gibi zarar eden yatırımcı modelidir. Spekülasyon yatırımcılarının ortak diğer bir özelliği ise zararını yatırım miktarını artırarak kapatmaya çalışırlar.
Piyasalar için tehlikeli olan ise yasal olmayan spekülasyon işlemidir. Yasal olmayan spekülasyon işleminde yasal veya sıra dışı olarak kar sağlamak amacı ile yapılan işlemlerdir. Sığ olmayan piyasalarda yasal olmayan bilgi akışı sağlayarak ya da yüksek işlem hacimleri ile piyasanın ve fiyatların dengesini bozarak yapılan ters spekülasyonlar ise piyasaların ve küçük yatımcıların düşmanıdır. Dolayısıyla yasal olmayan spekülasyondan en çok zarar gören yatırımcı modeli ise spekülasyon yatırımcılarıdır.
Spekülatör nedir?
Spekülatif kazanç sağlamak amacıyla borsada alım ve satım işlemi yapan yatırımcılara spekülatör denir. Spekülatörler genellikle kısa vadeli işlemlere (VİOP) yönelirler. Spekülatörlerin işlem yaptığı finansal ürünler genellikle sığ olan, yüksek hacimli olmayan varlıklardır. Bu durumlarda spekülatör ilgili finansal varlığın fiyatına dilediği gibi etkileyebilir. Bu durum yasal değildir. Yasal yöntemlerle spekülasyon işlemi yapan spekülatörler finansal tüm teknolojileri ve bilgileri kullanarak, detaylı analizlerle işlem yapan yatırımcılardır ki bu piyasaların gelişmesi için önemlidir.
Spekülasyon ve spekülatör piyasanın dengesini bozar mı?
Evet! Özellikle gelişmemiş sığ borsalarda ve finansal enstrümanlarda yasal olmayan spekülasyon ve spekülatif işlemler kısaca spekülatörler yüksek hacimli işlemlerle sağlık fiyat gelişimin önüne geçebilirler. Yüklü alımlarla fiyatı yukarı çekerken, yüksek hacimli satışlarla fiyatları aşağı doğru da çekebilirler. Genellikle spekülatif işlemler de spekülatörler ilgili ürünü önce yavaş yavaş toplayarak düşük maliyet oluştururlar. Suni olarak oluşturulan bu talepte fiyatların seviyesini istedikleri noktaya çektiklerinde pozisyonlarını kapamaya başlarlar. Yasal olmayan spekülatif hareketlerin içine girmemek için yatırımcının derinliği olan borsalarda ve finansal ürünlerde güçlü analiz tekniklerinden ve raporlardan faydalanarak daha bilinçli işlemlere yönelmesi gerekir.
Daha fazla bilgi için bilinçli yatırımcı misyonu ile faaliyet gösteren sektörün lider kurumlarından GCM Menkul Kıymetlerin üstün müşteri memnuniyeti odaklı müşteri temsilcilerinden yardım alabilir, Kurumun web sitesi www.gcmyatirim.com.tr adresini ziyarete edebilirsiniz.